Contact – Jan Brouwer

Na de HBS ben ik naar de technische universiteit gegaan. Een zuiver technische opleiding was echter niet aan mij besteed en ik ben na een jaar geswitcht naar natuurkunde en wiskunde. Je moet doen waar je goed in bent en ben later cum laude geslaagd. Het lag misschien voor de hand dit pad te vervolgen maar mijn interesse lag veel meer bij maatschappelijke en culturele onderwerpen.

De eerste tien jaren na mijn studie waren in feite een soort inhaaloperatie op allerlei gebied. Ik werkte bij diverse scholen, bij het academisch ziekenhuis en bij het Ministerie van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening. Dat zijn betrouwbare werkgevers die je de ruimte geven, waardoor ik veel cursussen en congressen kon volgen. Ik las een grote hoeveelheid boeken op het gebied van filosofie, economie, geschiedenis, biologie, sociologie, veel literatuur en alles wat mij verder interesseerde. Na tien jaar dacht ik: ik weet genoeg en begin voor mijzelf. Het moet toch mogelijk zijn een goed en onafhankelijk onderzoeksbureau te beginnen dat beter is dan welk bureau dan ook. Het bureau heet thans ABF Research. Het mes snijdt dan aan vele kanten: je bent vrij in de onderwerpen die je wilt kiezen, hoe je het wilt doen en resultaten wilt laten zien en je verdient ook nog wat. Over het algemeen hield ik mij bezig met planningsvraagstukken. Daarvoor is het noodzakelijk een beeld te schetsen van het onderhavige veld en de verwachtingen op dat gebied. In loop van de jaren heb ik onderzoek gedaan op het gebied van volkshuisvesting en ruimtelijke ordening, stedelijke ontwikkeling, stadsvernieuwing, zorg en welzijn, verkeer en vervoer, werkgelegenheid en bedrijfsvestiging en dergelijke.

De gebruikte methodes waren vrij traditioneel. Descartes is het grote voorbeeld: maak onderscheid in deelsectoren met interne en externe factoren; beschrijf iedere onderdeel en de onderlinge samenhang en dan is het geheel de som der delen. Deze werkwijze is zeer succesvol gebleken in de techniek en wordt ook wel de anorganische benadering genoemd. Bij sociaaleconomische processen waar vaak sprake van is, is dat eigenlijk niet goed. Die processen hebben geheugen, allerlei manieren van terugkoppeling en anticipatie. Er is veel meer sprake van een dialoog ofwel een organisch proces. Pas vele jaren later had ik het idee een eerste antwoord te hebben op de verschillen tussen anorganische en organische processen. Dat leidde tot het boek “De eindeloze trap” en toepassingen in het boek “Rekenen aan de Stad”. Verder heb ik meegedaan aan talloze experimenten, zoals het project Nederland Nu Als Ontwerp, Bovenstad, Het Metropolitane Debat, de Cultuurimpuls Stedelijke Vernieuwing en dergelijke. Deze projecten waren veel interactiever en oefeningen in een andere werkwijze.

Er was nog één onderwerp dat naar mijn idee extra aandacht vereiste en dat is kunst en cultuur. Na ruim 20 jaar ben ik gestopt met mijn oude onderzoeksbureau, heb mijn aandelen verkocht aan de werknemers en ben alleen verdergegaan. Wil je met recht iets zeggen over de sector cultuur dan moet je er ook gewerkt hebben. Doen en denken gaan samen. Ik heb een aantal projecten gedaan rond Europese Culturele Hoofdsteden, kunst in de wijk en was voorzitter van een cultureel centrum. Wij deden voordrachten, muziek en theater optredens, tentoonstellingen, een kunstsupermarkt, kunstmanifestaties noem maar op. Daarmee voelde ik mij voldoende gewapend om een onderwerp als culturele revolutie te lijf te gaan.